Xaricdə Təhsil və Almaniya

Xaricdə Təhsil deyəndə ilk olaraq ağla gələn ölkələri iki qrupa bölmək olar. Bunlar Anglo-Sakson ölkələr dediyimiz ABŞ, İngiltərə, Kanada, Avstraliya, Yeni Zelandiya kimi ölkələr ilə klassik qitə Avropası ölkələrini sıralaya bilərik. Bu ayrım əslində xaricdə təhsil mövzusunda ediləcək seçimlərdə məhək daşı olaraq qəbul edilə bilər. Çünki xaricdə təhsil almaq istəyənlərlə əlaqəli seçimlərini bu ayrı-seçkiliyin görə müəyyənləşdirsələr faydanı daha tez görəcəklər.

Məlum olduğu üzrə; Anglo Sakson ölkələr siyasi strukturlarının xaricdən gələn tələbələr üçün əlverişli olması, bunun yanında rəhbərlik anlayışlarının daha liberal olmasından, təhsil imkanlarının və xüsusilə də universitetlərdə verilən təhsilin keyfiyyətli olmasından və ayrıca dünyada hazırda gedilən hər yerdə danışılan və bir dünya dili olaraq qəbul edilən İngiliscədə danışıldığı ölkələr olmalarından ötəri seçilməkdədir.
Buna qarşılıq Avropa ölkələrindən Almaniya, Fransa, İtaliya və İsveçrə kimi ölkələr isə konkret hadisədə fərqlilik ərz edən və ümumi olaraq ifadə edilə bilməyəcək qədər çox səbəbdən ötəri seçilməkdədir. Bu ölkələr, bəzən buralarda olan bir qohumun vəd etdiyi yardımdan ötəri, bəzən bu ölkələrdə etibarlı olan bir bursdan, bəzən yalnız xüsusi maraq və istəkdən qaynaqlanan səbəblərdən dolayı edilə bilməkdədir. Amerika və İngiltərə universitetləri ilə yarışda bir xeyli geridə qalan və beyin köçü olaraq çox az sayda şagirdi özünə çəkə bilən bu ölkələr bəzən şagird çəkə bilmək üçün cazibədar proqramlar və təhsil imkanları təqdim edə bilməkdədir. Amma ümumi səbələri nəzərə alsaq Almaniya son zamanlarda ən çox seçilən ölkə vəziyyətinə gəlmişdir. Bu yazının mövzusu da Almaniyadakı təhsil imkanları ilə əlaqədardır.

Niyə Almaniya?

Almaniyada universitet təhsili bir qayda olaraq pulsuzdur və təhsil xərcləri bir çox ölkədən belə daha aşağı olub hər dövr başında ortalama yalnız 40-50 EURO ödənməsi lazımdır. Bu miqdar da əslində xərc olmayıb tələbə işləri üçün bir ictimai qatqı xüsusiyyətindədir.
ABŞ, İngiltərə, Avstraliya vs. kimi ödənişlər astronomik səviyyələrdə olduğu ölkələr qarşısında Almaniyadakı universitetlərin pulsuz olması əslində Almaniyanın seçim edilməsindəki başlıca səbəb olub xüsusilə orta gəlirli vətəndaşlarımız üçün Almaniya imtina edilməz bir xaricdə təhsil variantıdır.
Son dövrlərdə əhali profilindəki yaşlanma ilə buna bağlı olaraq doğulacaq iqtisadi çətinliklər və İnternet, kommunikasiya sahəsindəki beyin gücü ehtiyacı, xarici iş və beyin gücü transferini yenidən Almaniyanın gündəminə gətirib.
Viza və oturma icazəsi
Almaniya viza ala bilmək çətindir. Viza alınarkən diqqət yetirilməsi lazım olan ən əhəmiyyətli nöqtə tələb ediləcək vizanın mütləq bir “tələbə vizası” olmasıdır. Çünki turist vizası Almaniyada tələbə vizasına çevrilmir və yenidən ölkəyə dönülməsi lazımdır. Bu vəziyyət gərəksiz zamana və pul itkisinə səbəb olacaq. Belə halda Azərbaycandakı Alman konsulluğunun bir qayda olaraq ən çox üç aya qədər verilən tələbə vizası, Almaniyada əlaqədar xaricilər şöbəsində (Auslaenderbehörde) lazımlı sənədlər (kurs və ya universitet tələbə sənədi ilə etibarlı təminat sənədi) aparılaraq problemsiz uzatmaq mümkündür.
Viza müraciətlərində universitetdən bir qəbul sənədi alındıqdan sonra daha asan nəticə əldə edilir. Ancaq Almaniyada bir dil kursundan alınacaq qeydiyyatdan sənədi də müraciətə dayaq edilə bilər.

Universitetlərə Qəbul şərtləri

Burada müraciət edən adamın Azərbaycanda universitet məzunu olub olmaması əhəmiyyətli fərqliliklər doğurmaqdadır. Buna görə burada universitet bitirən bir adam Almaniyada istədiyi hissəyə müraciət etmə və oxuma imkanına malikdir. Bütün Alman universitet və kolleclərində bir qayda olaraq istənən Alman Dil kafilik İmtahanı / DSH’nın bacarılması vəziyyətində mümkündür. Bu imtahan təxminən Orta/ Mittelstufe II səviyyəsində bir dil təcrübəsini gərəkdirir. Bu imtahana hazırlıq üçün dərhal hər universitetin pulsuz təqdim etdiyi dil kurslarına / DAF da müəyyən bir səviyyədən sonra qeydiyyatdan keçmək mümkündür.

Universitet Sistemi və Təhsil Quruluşu

Almaniya siyasi quruluşu gərəyi əyalətlərdən ibarət olan bir ölkədir və hər əyalət öz təhsil nazirliyinə bağlı olaraq təhsil sistemini müəyyənləşdirir. Buna qarşılıq təhsil sistemində əyalətlər arasında təməldə çox böyük fərqliliklər olmayıb bütün bölgələrdə bənzər bir təhsil quruluşu var.
Almaniyada ali təhsil sahəsində sistem, Universitetlər, Peşə Məktəbləri, Fachhochschule şəklindəki bir təməl ayrı-seçkiliyə dayanır. Yüksək təhsilin və xarici şagirdlərə istiqamətli ən geniş alternativləri texniki universitet və klassik universitet olmaq üzrə iki formada olan universitetlər təqdim edir. Peşə Məktəbləri isə cəmiyyət və iqtisadiyyatdakı yetişmiş xüsusiyyətli personal ehtiyacına cavab verməyə istiqamətli qısa davamlı (3 il) və peşə yönümlü təhsil təşkilatlarının. Ümumiyyətlə bir universitetə ​​bağlı olaraq təhsil verirlər.
Universitet təhsili Təməl Təhsil / Grundstudium və Ana Təhsil / Hauptstudium şəklində ayrılır. Bir hissələ əlaqədar təməl məlumatların verildiyi Əsas Təhsil 4 semestr davam edir. Ümumiyyətlə bir ara imtahan / Zwischenprüfung ilə sona çatar. Ardından başlayan Ana Təhsil müddətində əlaqədar hissədə ixtisaslaşma və dərinləşməyə istiqamətli məlumatlar öyrənilir.

Magistr Programları

Almaniyada yüksək lisenziya proqramları mövzusunda tam bir bənzərlik yoxdur. Bunun əsas səbəbi isə Alman universitet sistemində belə bir təhsil sisteminin, yəni yüksək lisenziyanın olmamasıdır. Almaniyada universitet məzunları birbaşa doktoraya müraciət imkanına malikdir. Bəzən fərq dərsləri alınmaq surətiylə bir Alman universitet diplomu alınması sağlanma surətiylə doktoraanturaya qəbul olmaq , bəzən də xarici ölkələrdən gələn tələbələr üçün üçün xüsusi olaraq yaradılan-bir yüksək lisans proqramına alınaraq daha sonra doktoraya müraciət imkanı təmin edilməkdədir. Məsələn hüquqçular üçün LL.M deyilən bir mastır proqramı vardır. Azərbaycandan gedən hər hüquq tələbəsi xarici dil imtahanını bacarmaq şərti ilə bu proqrama müraciət edə bilər. Bu bir illik proqramın sonunda istənsə doktoraya davam edilir ya da bir magistr diplomu (LL.M dərəcəsi) alına bilər. Almaniyada ayrıca amerikan sisteminin təsiriylə son zamanlarda MBA proqramları və İngilis magistr proqramları da açılmaqdadır. Yenə buralarda müəyyən bəzi dərslər alındıqdan sonra yazılacaq bir magistr tezisi ilə məzun olunur.

Sağlamlıq Sigortası

Almaniyada yaşayan hər kəs sağlamlıq sığortası etdirmək məcburiyyətindədir. Universitetə ​​qeydiyyat əsnasında sığorta sənədinin mütləq təqdim edilməsi lazımdır. Ayrıca sağlamlıq xərclərinin həddindən artıq yüksəkliyi səbəbiylə praktik olaraq hər kəsin sığorta etdirməsində mənfəəti vardır. Şəxsi vəziyyətə bağlı olaraq dəyişən haqqlar 50 ilə 100 avro ətrafında dəyişir.

Yaşayış şərtləri

Almaniyada normal şərtlərdə tutumlu bir şagird 500 EUR ilə yaşaya bilər. Bu məbləğ ölkəmizdə çox işçinin bərabərdir və bəzən bunu göz önünə alınacaq olduğunda bəlkə yüksək görünür. Ancaq insanların gəlir səviyyələrinin ölkəmizdən çox daha yüksək olduğu bir ölkədə bu cür bir aylıq xərcləmə çox görülmemelidir. Çünki Almaniyada işçilərə ödənişləri saat başına verirlər və ümumiyyətlə saatı 6 Avrodan aşağı işlər yox deyiləcək qədər azdır.
Universitet tələbələri tanınan ildə üç ay ilə məhdud vergidən azad iş imkanı sayəsində bir şagirdin il boyunca özünü maliyyəyə edə bilmə yolu açıqdır. Şagirdlərə tanınan 90 günlük iş haqqı, şagird tərəfindən bir illik müddətin istənilən hissəsində sərbəst istifadə edilə bilər. Ancaq yayda icazəyə gedən işçilərin yerinə fabriklərdə iş bulunabilmekte və buralardan illik xərclərin hamısını çıxaracaq bir gəlir əldə edilir. Bunun xaricində məktəb zamanlarında isə xidmət sektorunda xüsusilə restoranlar, kafe və ya təmizlik işlərində iş imkanları mövcuddur.

Ev tapmaq şərtləri

Almaniyada sığınma ehtimallarının çox müxtəlif olması daha uyğun şərtlərdə bir variant tapmağı asanlaşdırar. Tek adamlıq evlərin yanında əksəriyyətlə müstəqil və ya evin içində (Wohngemeinschaft-WG) otaqlar kiralanır. Otaq genişlikləri ümumiyyətlə 10-25 m2 arasında dəyişir. Kira dəyərləri otaq genişliyinə, bina keyfiyyətinə, şəhərə və şəhərdəki mövqeyə bağlı olaraq Almaniya səviyyəsində 100 ilə 400 Avro arasında dəyişir.
Dövr əvvəllərində otaq tapmaq az qala bütün Almaniyada çox çətin olduğundan semestr başlamazdan uzun bir zaman əvvəlcədən sifariş edilməsi çox əhəmiyyətlidir.

Universitet Müraciət müddətləri

Alman universitetlərində illik təhsil yerinə semestr sistemi mövcuddur. Buna görə şərtlər mövcuddursa təhsilə payız semestri və ya yaz semestrində də başlana bilər.

Qış semestr üçün 15 İyula
Yaz semestr üçün 15 Yanvar

Bütün bunlardan sonra Almaniyada təhsil almağa nə deyirsiniz?

[recent_products per_page=”12″ columns=”4″ orderby=”date” order=”desc”]