Parisdə Moda Dizayn Təhsili

Keçmişin, günümüzlə nə əlaqəsi var deyəcəksiniz. Moda sahəsində var. İndiki vaxtda moda beynəlxalqdır. Dizaynerlər hər millətdəndir. Paris, London, Milan xaricində, Hindistan, hətta Cənubi Afrikada da-Moda həftələri-(və Türkiyədə) təşkil edilir. Bu dünyanın dizaynerlərinin danışdığı ortaq dil, modanın ortaq tarixinə söykənir. “New Look”, “Courrèges bəyazı”, “YSL smoking” kimi referanslar hər kəs üçün eyni vizual və simvolik dəyərləri ifadə edir, ortaq bir baza meydana gətirir. Moda tarixini gündəlik həyatında yaşamış, görmüş, hiss etmiş olmaq bir moda dizayneri üçün “eyni dili danışır olmağın” ilk addımı. Köklərə qayıtmaq, dizayn və yaradıcılıq prosesinin imtina edilməz qaynaqlarından biridir.

Parisin çox mədəni və olduqca zəngin sənət mühitinin də dizaynerin yaradıcılığına təsiri danılmazdır. Müasir sənət qalereyaları, Centre Pompidou, Fondation Cartier kimi mərkəzlər müasir sənətin nəbzini tutarkən, Louvre Muzeyi, Musée d’Orsay kimi təşkilatlar, klassik dövrdən bəri sənət tarixini anlamamız və sevməyimizdə böyük rol oynayır. Musée Galliera ya da Musée des Arts Décoratifs-də açılan moda sərgiləri markalar, dizaynerlər və moda tarixi haqqında əhəmiyyətli məlumat və istinadları bizlərə daşıyır. Trendlərin ürəyi Colette, Onward, Spree kimi mağazalarda döyünür. (məsələn hər an Colette-də Karl Lagerfeldlə üz-üzə gələ bilərsiniz). Bu istinad nöqtələrinə sahib olmaq, bir dizaynerin həyat damarlarından biridir. Paris, trendlərin, məhsulların, istehsalçıların, alıcıların, satıcıların, hər cür məlumat və qaynağın bir araya gəldiyi və sonra təkrar gəldikləri yerə dağıldığı nəhəng bir görüşmə ünvanıdır. Bir cür enerjinin cəmləşmə və təkrar dünyaya dağılma nöqtəsi kimi. İldə iki dəfə olmaq üzrə Paris Moda Həftəsi, iş əlaqələrinin təmin edildiyi Pret-A-Porter sərgisi, sektorun fəaliyyətinin başlanğıc nöqtəsi, iplik sifarişlərin keçildiyi Expofil sərgisi və mövsümün parça və rənglərinin təyin olunduğu, toxuculuq bağlantılarının edildiyi Premiere Vision, sahələrində Avropanın ən əhəmiyyətli sərgilərini təşkil edir .

Siyahılarda iştirak etməyən (Federation də pret-à-Porter ya da Chambre Syndicalede la Haute Couture Parisienne-də qeydli olmayan) “non-scheduled” bir çox fəaliyyəti də hesaba qatarsınızsa, Paris, moda fəaliyyətlərinə ən çox ev sahibliyi edən şəhərdir. Gələcəyin dizaynerlərinin daha çox tələbəlik illərində bu dünyayla tanış olması, is dünyasına özlərini hazırlamaları tərəfindən çox əhəmiyyətlidir. Moda sektoru, markalar və dizaynerlərdən daha geniş əhatəlidir. Yan sektorlarıyla birlikdə gerçək bir bilik və ixtisaslaşma tələb edir. Məsələn: Haute Couture üçün naxışlarıyla məşhur Lesage, aksesuar çiçək və tüklər istehsal edən Lemarié və digərləri indiki vaxtda artıq tapması olduqca çətin olan dəyişik sənətkarlığın ən yüksək səviyyəli nümayəndələridir.

Chanel bundan bir neçə il əvvəl içlərində Lesage-in də olduğu dörd tədarükçü firmanı aldı. Sırf öz deyimləriylə “savoir faire” (know-how) yox olmasın deyə. Paris bütün bu sektora xüsusi müəssisələrə çatmağın və onlarla mütəmadi olaraq işləməyin ən asan olduğu yerlərdən biridir. Bir çox dizaynerin özünə Parisi paytaxt etməsinin əhəmiyyətli səbəblərindən biri də bu işləmək asanlığıdır. Bu çox mədəni, çox millətli dünyada, Paris həmçinin, Anglosakson mədəniyyətiylə Fransız ənənəsinin “fusion”una da şahidlik edir. Marc Jacobs zamanının yarısını New Yorkda öz markası üçün, digər yarısını da Parisdə Louis Vuittonda keçirir. İngilis əslli John Galliano uzun illərdir Diorun kreatif direktorluğunu hazırlayır. Kaliforniya mənşəli Rick Owens isə Avant Guardist markası ilə yanaşı, Parisin ən köhnə və köklü kürk markalarından biri Revillonun dizaynlarını hazırlayır. Parisdə enerjili və gənc, yeni bir külək əsir. Parisdə oxumaq məhz bu səbəblərdən ötəri maraqlıdır. Bir də təbii ki, özünə uyğun məktəbi tapmaq əhəmiyyətlidir. Bir çox məktəb Fransızca təhsil verir. Esmodun moda dizaynı proqramının ilk ili İngiliscə, geri qalan qisimi Fransızcadır. Studio Bercot və Les Ecoles de la Chambre Syndicale de la Couture Parisienne yalnız Fransızca təhsil verir. Parsons Parisin 4 illik proqramının hamısı İngiliscə, bunun 1 ili, istənilərsə Parsons New Yorkda keçirilə bilinir. Parsons Paris moda dizayn bölümünden keçən il məzun olan David Pack bir nöqtəyə daha diqqətimizi çəkdi və məktəb seçimində, məsləki hədəfin əhəmiyyətinə toxundu. “Məsələn daha çox kreatif direktor, bədii direktor sahəsində bir seçim ediləcəksə, Parsons Paris və Studio Bercot bu məqsədə uyğun məktəblərdəndir. Daha texniki sahələrdə, (model çıxarma kimi) Esmod və Les Ecoles de la Chambre Syndicale de la Couture Parisienne maraqlı ola bilər” deyə mövzunu izah edən Davidə görə çox əhəmiyyətli bir nöqtə də stajlardır. Bu sahədə təhsil görəcəkləri mesajı bu şəkildə: “Fransızlar tanımadıqlarını və ya daha əvvəl birlikdə çalışmadıqlarını işə almırlar. Mən həm daha az tanınmış dizaynerlərdə, həm də böyük moda evlərində işlədim. İkisi də moda sektorunun necə işlədiyini anlamaq və öyrəndiklərimi məktəbdə tətbiq etmək üçün faydalı oldu. İrəlidə bir Fransız firmasında işləyə bilmək üçün burada işləmiş olmaq isə çox əhəmiyyətlidir.” Parsons Paris moda dizaynı bölüm sədri Martina Koehne isə bizə akademik proqramlar haqqında ətraflı məlumat verdi. “Parsons Parisin moda dizaynı proqramının əsası, bir professional studiya işinin məktəb mühitinə uyğunlaşdırılmasına söykənir.

Tələbələr anlayış mərhələsindən etibarən, şəkil, müdir çalışması, rəng və parça seçimi, ayrıca tikiş, aksesuar kimi istehsalın son mərhələsinə qədər hər etabı öyrənir, 3 il davam edən studiya çalışması nəticəsində istifadə edilən vəsaitlər, dizayn-istehsal texnikaları və tekstil dizayn metodları haqqında təcrübə qazanır, ayrıca öz fərdi baxış və yaradıcılığını inkişaf etdirirlər. Əhəmiyyətli bir nöqtə: tələbələr layihələrini, bazarda aktiv çalışan dizaynerlərin tənqidlərinə görə yaradır, bu səbəbdən professional dünyanın tələblərinə və məhdudiyyətlərinə uyğun, həqiqi bir yanaşma qazanırlar. Məzuniyyət üçün öz kapsul kolleksiyalarını hazırlayıb, il sonunda mətbuat və peşəkarların olduğu bir moda nümayişi ilə tanıdırlar. ” İnsanın gələcəyini təyin etməyə çalışması, məktəb və peşə seçimi və bunun üçün edilən bütün araşdırmalar, müraciətlər təbii ki, asan deyil. Ancaq bu doğrudur ki, moda sahəsində gələcəyini hazırlamaq istəyənlər üçün Paris hər zaman maraqlı və yaxşı bir seçimdir. Dünyanın qabaqda gələn, vizual sənətlər və dizayn sahəsində ən yüksək standartda Amerikan təhsilini, Avropa akademik təşkilatları tərəfindən tanınaraq reallaşdıran Parsons Paris School of Art & Design, 40-dan çox millətdən tələbəyə, BFA (Bacheolor of Fine Arts) və BBA (Bachelor of Business Administration) diplomu təmin edir. İstər New York, istər Paris məzunları arasında Tom Ford, Marc Jacobs kimi dizaynerlər iştirak edir.