Artıq düşüncələri də oxumaq mümkün ola biləcək

Elm adamları beyni oxuyan və düşüncələri danışığa çevirən cihaz hazırlayıb. Kaliforniya Universitetində araşdırma edən komanda texnologiyanın həyəcanverici olduğunu bildirib.

“Nature” jurnalında yayımlanan araşdırmada qeyd olunur ki, nitq (danışıq) qabiliyyətini itirmiş xəstələr də bu cihazı istifadə edə biləcəklər.

Düşüncə oxuma texnologiyası iki mərhələdə işləyir. İlk mərhələdə beynin dodaqları, dili, qırtlaq və çənəni hərəkət etdirən hissəsinə elektrotlar yerləşdirilir və beynin bu bölgəsindəki elektrik siqnalları aşkar edilir.

Kompüterdə müxtəlif səslər üçün ağız və boğaz hərəkətləri kopyalanır. Nəticədə “virtual audio cihazı”ndan sintetik danışıq eşidilir. Hər bir söz kodunun elektrik siqnalları üçün beyni skan etməyin daha asan olduğunu düşünə bilərsiniz, amma bu təşəbbüslər tam müvəffəqiyyətli olmadı.

Ağız formasına və səslərinə yönələrək alimlər ilkə imza atıb. Uzmanlardan biri professor Edward Chang deyib, “İlk dəfə olaraq bu iş bir insanın beyin fəaliyyətlərinə nəzərən cümlələrlə danışığın önünü açdı. Bu texnologiya sübut edir ki, cihaz nitq qabiliyyətini itirən xəstələr üçün istifadə edilə bilər.”

Cihazda olan əskikliklərdən biri danışığın aydın eşidilməməsidir. Beş insanın qoşulduğu təcrübələrdə yüzlərlə cümlə arasından dinləyicilər danışılanların 70%-ni başa düşə bilib.

Qurğu danışıq itirilməsinə yol açan neyron xəstəliyi, beyin hasarları, qırtlaq xərçəngi, iflic, Parkinson xəstəliyi kimi xəstəliklərdə faydalı ola bilər, ancaq texnologiya dodaqların, dilin, qırtlağın və beyin çənəsinin düzgün şəkildə hərəkət etdirilməsi zamanı işləyir. İflic olan bəzi şəxslər bundan istifadə edə bilmir. Chang onu da qeyd edib ki, bu cihaz ünsiyyət qurmayan hər kəs üçün həll yolu deyil. Həkimlər yaxın gələcəkdə heç danışmamış insanların da bu formada cihazla danışmağı öyrənə biləcəyini bildiriblər.

Tərcübəyə qatılanlara özəl ağız hərəkətləri etməmək tapşırılıb. Onlara bəzi cümlələri oxumaqları deyilib.

Bəs özəl düşüncələri başqaları oxuya bilirmi? Hal-hazırda bu çətin görünür. Chang belə cavablayıb, “Biz və digər tədqiqatçılar sadəcə düşüncələri oxumağı yoxladıq, ancaq bu çox çətin prosesdir. Bu səbəbdən də biz insanların nə deməyə çalışdıqlarına diqqət etdik.” Bəzi alimlər isə bunun etik davranış olmadığını bildirir.

Leave a Comment

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Məzunlar 2022-2023

M. Aliyeva

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:Economics and Business
T. Ocağı:University of Amsterdam
Ölkə:Holladiya

V. Seyidov

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:Computer Science
T. Ocağı:University of Glasgow
Ölkə:Şotlandiya

F. Huseynov

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:Economics
T. Ocağı:University of Toronto
Ölkə:Kanada

Y. Mammadbayli

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:Business and Management
T. Ocağı:University of Bristol
Ölkə:İngiltərə

K. Jafarov

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:LLB Law
T. Ocağı:University of Bristol
Ölkə:İngiltərə

A. Guluzade

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:Economics and Finance
T. Ocağı:University of Bristol
Ölkə:İngiltərə

Ə. Məmmədli

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:Computer Science
T. Ocağı:University of Massachusetts Boston
Ölkə:Amerika

A. Binnatova

Diplom:High School
Ortalama:91
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:International Studies
T. Ocağı:Leiden University
Ölkə:Hollandiya

X. Bağırova

Diplom:High School
Ortalama:92
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:Architecture
T. Ocağı:University College Dublin
Ölkə:İrlandiya

A. Khalilov

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:Economics and International Finance
T. Ocağı:Queen Mary University of London
Ölkə:İngiltərə

A. Həsənzadə

Diplom:High School
Ortalama:95
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:International and European Law
T. Ocağı:University of Groningen
Ölkə:Hollandiya

L. Abbasova

Diplom:High School
Ortalama:90
Məktəb:CELT High School
 
Bakalavr:University of Amsterdam
T. Ocağı:Econometrics and Data Science
Ölkə:Hollandiya
John Doe
John Doe@username
Read More
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
John Doe
John Doe@username
Read More
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
John Doe
John Doe@username
Read More
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
John Doe
John Doe@username
Read More
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
John Doe
John Doe@username
Read More
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
John Doe
John Doe@username
Read More
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Previous
Next